Araç Değer Kaybı Hesaplama

Araç değer kaybı hesaplama, bir aracın kaza sonrasında piyasa değerinde yaşanan azalmanın yasal çerçevede hesaplanmasını ifade etmektedir. Yaşanan kayıp, aracın hasarının onarılmış olmasına rağmen ikinci el piyasasındaki algılanabilir değer kaybını oluşturmaktadır. Trafik kazaları sonrasında, araç değer kaybı hesaplama işlemi, aracın değer kaybının belirlenmesi açısından hem sigorta şirketine yapılacak başvuruda hem de hukuki süreçlerde gereklilik arz etmektedir.

Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç değer kaybı, trafik kazaları sonucunda bir aracın piyasa değerinde oluşan azalmayı ifade eder. Bu kayıp, kaza öncesindeki rayiç değer ile kaza sonrasındaki rayiç değer arasındaki farktan kaynaklanır. Kazaya karışan aracın, hasarın onarılmış olmasına rağmen ikinci el piyasasında algılanabilir bir değer düşüşü yaşaması gayet tabidir.

Değer kaybı tespitinde; aracın marka ve modeli, kilometresi, kaza öncesi ve sonrası piyasa değerleri, hasarın boyutu, değişen veya onarılan parçaların niteliği gibi birçok kriter dikkate alınır. Bu nedenle, araç değer kaybı hesaplama süreci, hem teknik hem de hukuki bir uzmanlık gerektirmektedir. Uzmanlık gerektiren bu işlem, oluşan rayiç bedel farkının tayini ve bu farkın talep edilmesi açısından çok önemlidir. Bu sebeple gerek sigorta şirketine değer kaybı başvurusunda bulunmadan gerekse sigorta tahkim komisyonu değer kaybı başvurusu yapmadan önce uzman alanında uzman bir trafik kazası avukatından araç değer kaybı hesaplaması yaptırmanız yararınıza olacaktır.

İnceleyebilirsiniz: Kaç Ceza Puanında Ehliyet Alınır?

Araç Değer Kaybı Şartları Nelerdir?

Araç değer kaybı talebinde bulunabilmek için birtakım şartların bulunması gerekmektedir. Bu şartlar; kazaya karışmış olan aracın durumunu, kazadaki kusur oranını ve aracın hasarının boyutundan oluşmaktadır. Araç değer kaybı hesaplama, bu şartların sağlanması durumunda mümkün hale gelmektedir. Genel şartlara değinecek olursak;

Çift taraflı bir kaza olması, araç değer kaybı talebinde bulunabilmek için temel bir şarttır. Tek taraflı kazalar, değer kaybı kapsamına girmez. Bu kriter, araç değer kaybı hesaplama sürecinin başlatılabilmesi için zorunluluk teşkil etmektedir. Aynı şekilde kazanın çift taraflı olması da başlı başına değer kaybı talebine yeterli değildir. Kazaya karışan aracın kusur oranı da değer kaybı talebinde kritik bir rol oynamaktadır. Talepte bulunan aracın kusur oranı ne kadar düşükse değer kaybı hesaplaması sonucunda talep edilebilecek değer kaybı parası da o kadar yüksek olacaktır.

Araç değer kaybı hesaplamasının yapılabilmesi için bir diğer şart ise aracın kazada zarar görmesi ve bu hasarın uygun şekilde onarılmış olmasıdır. Onarılmamış hasarlar için araç değer kaybı hesaplaması yapılamaz. Ara. değer kaybı hesaplama sürecinde, aracın hasar gören parçalarının da aynı şekilde daha önce hasar görmemiş olması gerekmektedir. Daha önce hasar görmüş ve onarılmış parçalar hesaplamaya dahil edilmemektedir.

Değer Kaybı Alınabilmesi için Gerekli Evraklar

Değer kaybı talebinde bulunabilmek için gerekli olan evraklar, başvuru sürecinin eksiksiz tamamlanması ve araç değer kaybı hesaplama sürecinin doğru bir şekilde yürütülmesi açısından önemlidir. Sigorta şirketi değer kaybı başvurusu yaparken sunulması gereken evraklar şu şekildedir:

• Kaza Tespit Tutanağı
• Hasar Fotoğrafları
• Sigorta Poliçesi
• Eksper Raporu veya Parça Listesi
• Kimlik Fotokopisi
• Ruhsat Fotokopisi

Bu evraklar eksiksiz bir şekilde sigorta şirketine sunulduktan sonra değer kaybı talep işlemleri başlayacaktır. Eksik veya yanlış bilgi verilmesi durumunda, araç değer kaybı hesaplama ve talep süreçleri sigorta şirketin tarafından reddedilecektir. Bu nedenle evrakların dikkatle hazırlanması ve başvurunun doğru bir şekilde yapılması büyük önem taşımaktadır.

Araç Değer Kaybı Başvurusu Nasıl Yapılır?

Araç değer kaybı; sigorta şirketinden, sigorta tahkim komisyonundan ve mahkeme yoluyla talep edilebilmektedir. Hukuki yollara başvurmadan önce sigorta şirketine araç değer kaybı başvurusu yapılması zorunludur. Yapılan başvurunun reddedilmesi veya yapılan kısmi ödemenin zararınızı karşılamadığı durumlarda ise iki seçeneğiniz bulunmaktadır. Bunlar sigorta tahkim komisyonu değer kaybı başvurusu ve bulunduğunuz yerdeki asliye ticaret mahkemesinde değer kaybı davası açmaktır. Yapılacak tüm başvurularda yukarıda özellikle altını çizdiğimiz değer kaybı başvuru evraklarını eksiksiz bulundurmalısınız. Aksi halde başvurunuz olumsuz sonuçlanacaktır. Bunun yanı sıra talep edeceğiniz tutarı da doğru şekilde belirlemelisiniz. Zira araç değer kaybı hesaplamasını fazla bir tutar üzerinden yaparsanız başvuru harçları da buna paralel olarak artacaktır.

İnceleyebilirsiniz: Yaralanmalı Trafik Kazası Tazminat Süreci

Araç Değer Kaybı Alınamayacak Durumlar

Araç değer kaybı hesaplama süreci, belirli kriterlere bağlı olarak gerçekleştirilir ve bu kriterlere uymayan değer kaybı talepleri kesin bir şekilde reddedilir. Araç değer kaybı hesaplama ve talep sürecinde dikkate alınmayacak hususlar şu şekildedir:

• Plastik Parça Hasarları: Araçta meydana gelen hasar sadece plastik tampon, cam, ayna gibi parçalara zarar vermişse bu durum değer kaybı kapsamına girmez. Bu tür durumlar, araç değer kaybı hesaplamasının dışında bırakılır.
• Tek Taraflı Kazalar: Aracın sadece tek taraflı bir kazaya karışmış olması durumunda değer kaybı talep edilemez.
• Tam Kusur Durumu: Aracın %100 kusurlu olduğu durumlarda değer kaybı parası talep edilemez.
• Daha Önce Onarılmış Parçalar: Daha önce hasar gören ve onarılan parçalar nedeniyle tekrar değer kaybı talep edilemez. Araç değer kaybı hesaplama işlemi yalnızca yeni hasarlar için uygulanabilir.
• Teminat Kapsamı Dışı Araçlar: Tekerlekli/paletli belediye araçları, toplumsal müdahale araçları gibi teminat kapsamı dışındaki araçlar için değer kaybı talebi yapılamaz.

Paylaştığımız bu durumlar göz önünde bulundurularak, araç değer kaybı hesaplama sürecinin hangi koşullarda işletilebileceği net bir şekilde belirlenmelidir.

Araç Değer Kaybı Hesaplama Nasıl Yapılır?

Araç değer kaybı hesaplaması temelinde kaza yapmış bir aracın, gerekli koşulları taşıması halinde kaza önce ve kaza sonrası oluşan rayiç bedeller arasındaki farkı etmektedir. Ancak yapılacak hesaplama detaylı ve belirli prosedürler kapsamında gerçekleşmektedir. Bu sebeple alanında uzman bir değer araç değer kaybı avukatından destek almanız yararınıza olacaktır.

Araç Değer Kaybı Hesaplama Sürecinin Aşamaları

Araç değer kaybı hesaplama süreci; kazanın belgelenmesi, hasarın analiz edilmesi, değer kaybının hesaplanması ve tazminat başvurusu gibi dikkat ve özen gerektiren adımlardan oluşur. Her aşamanın titizlikle tamamlanması, doğru bir sonuç elde edilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.

Rayiç Değer Tespiti

Rayiç bedel piyasa değerini ifade etmektedir. Hesaplama sürecinin ilk aşaması ise aracın kaza öncesi piyasa değerinin belirlenmesidir. Piyasa değerinde yapılacak değerleme; aracın markası, modeli, yaşı, kilometresi ve piyasadaki tercih edilebilirliği gibi unsurlara dayanmaktadır. Araç değer kaybı hesaplama sürecinin temelini oluşturan işbu aşama dikkatsizce yapıldığı takdirde alınacak tazminatta ciddi bir eksiklik olacaktır. Aracınızın rayiç değerini https://www.sahibinden.com/ ve muadil sitelerden öğrenebilirsiniz.

Hasar Tespiti

Bu aşamada aracın kazada maruz kaldığı hasarın boyutu ve niteliği analiz edilir. Değişen parçaların niteliği ve boyanan alanların büyüklüğü gibi detaylar, araç değer kaybı hesaplama sonucuna doğrudan etki eder. Burada dikkat edilmesi gereken husus, değer kaybı kapsamı dışında kalan parçaların ve başka bir kazada hasar alan parçaların hesaplamaya katılmamasıdır.

Kusur Oranının Belirlenmesi

Kazada tarafların kusur oranları belirlenir. Kusur oranı belirlenirken genellikle trafik kazası tespit tutanağı dikkate alınır. Araç sahibinin kusuru ne kadar azsa, talep edilecek değer kaybı parası da o kadar yüksek olur. Kusur oranı tanzim edilecek tutarda hayati önem taşımaktadır. Bu sebeple hatalı olarak belirlenmiş kusur oranı durumlarında vakit kaybetmeksizin kusur oranı itiraz sürecini başlatılmalıdır. Daha sonrasında ise sağlıklı bir şekilde araç değer kaybı hesaplaması yapabilir.

Formül Kullanılarak Hesaplama

Uygulamada ve sigorta şirketlerinin hesaplama yöntemlerinde baz değer kaybını belirlemek için “Rayiç Değer x %19” formülü uygulanmaktadır. Daha sonra, bu değer hasar katsayısı ve kilometre katsayısı ile çarpılarak toplam değer kaybı hesaplanır. Bu formül, araç değer kaybı hesaplama işleminin matematiksel temelini oluşturmaktadır.

Uzman Raporu

Hesaplama sonucu, eksper raporu olarak kayıt altına alınır ve sigorta şirketine sunulur. Bu rapor, araç değer kaybı hesaplamasının nihai sonucunu oluşturmaktadır. Değer kaybı talebi sürecinin tümünde alanında uzman bir avukattan destek alınması büyük önem taşımaktadır. Zira süreç içerisinde yapılacak küçük bir hata alınacak tazminata doğrudan etki edecek ve geri dönüşü mümkün olmayan maddi zararlar doğuracaktır.

Araç Değer Kaybı Hesaplama Kriterleri

Araç değer kaybı hesaplaması yapılırken kazanın oluşum şekli, araçta meydana gelen hasarın boyutu ve aracın zarar gören parçaları gibi birçok kriter dikkate alınır. Bu kriterler, aracın hasar durumunu, piyasa değerini ve kullanım durumunun detaylı olarak analiz edilmesini sağlar.

• Aracın Markası, Modeli, Rengi ve Tipi: Aracın markası ve modeli piyasa değerini etkilerken, rengi ve tipi de piyasada talep görme oranını belirlemektedir.
• Aracın Kilometresi ve Kullanım Durumu: Daha düşük kilometreye sahip bir aracın piyasa değeri daha yüksek olur. Aracın kullanım özellikleri de değer kaybı hesaplamasında önemlidir.
• Aracın Kaza Öncesi Rayiç Değeri: Aracın kaza öncesindeki piyasa değeri, değer kaybı hesaplamasının temel noktasını oluşturmaktadır.
• Aracın Toplam Onarım Bedeli: Kazada meydana gelen hasarın onarım maliyeti, aracın değer kaybı hesaplamasına doğrudan etki eder.
• Değişen ve Boyanan Parçaların Niteliği: Hasar gören parçaların değiştirilmesi veya boyanması, aracın piyasa algısını etkiler. Özellikle çatı, kapı, çamurluk gibi ana bölgelerdeki hasarlar daha fazla değer kaybına yol açabilir.

Araç değer kaybı hesaplamasında dikkate alınan bu kriterlerin uzmanlar tarafından detaylı bir şekilde incelenmesi, yasal sürecin doğru bir şekilde yürütülmesini sağlayacaktır.

Araç Değer Kaybı Hesaplama Örneği

Bir aracın değer kaybı hesaplanırken, kaza öncesi rayiç değeri, aracın kilometresi ve hasar tespiti gibi birçok etken dikkate alınır. Araç değer kaybı hesaplama örneği için piyasa rayiç değeri 100.000 TL olan bir aracı ele alalım.

Aracın piyasa rayiç değeri	100.000 TL
Kilometre Durumu	15.000 Km’nin altında
Hasar Tutarı	20.001 TL’nin üzerinde

Bu durumda, araç değer kaybı hesaplama şu şekilde yapılmaktadır:

Hasar Katsayısı ve Kilometre Katsayısı:

• Hasar büyük hasar kategorisindeyse katsayı: 0.90
• Araç düşük kilometredeyse katsayı: 0.90

Formül Uygulaması:

• Baz Değer Kaybı: 100.000 TL x %19 = 19.000 TL
• Total Değer Kaybı: 19.000 TL x 0.90 x 0.90 = 15.390 TL

Araç değer kaybı hesaplama örneğimizde aracın değer kaybı 15.390 TL olarak hesaplanmıştır.

Araç Değer Kaybı Formülü ve Katsayıları

Araç değer kaybı hesaplamasında iki temel katsayı kullanılmaktadır. Hasar boyutunun belirlenmesinde hasar katsayısı, aracın rayiç bedeline doğrudan etki eden ve aracın kilometresine dayalı kilometre katsayısı. Bu katsayılar, yapılan hesaplamanın adil ve piyasa koşullarına uygun olmasını sağlayan matematiksel parametrelerdir.

Hasar Katsayısı

Hasar boyutunun büyüklüğü, aracın piyasa algısında yaratacağı etkiler nedeniyle hesaplamada önemli bir faktördür. Büyük hasar kategorisine giren durumlarda, aracın değer kaybı daha yüksek çıkmaktadır. Tam tersi durumda ise daha düşük çıkmaktadır.

Hasar Boyutu	Katsayı
Büyük Hasar	0.90
Orta Hasar	0.75
Küçük Hasar	0.50
Basit Hasar	0.25

Kilometre Katsayısı

Kilometre katsayısı, aracın yaşı ve kullanım yoğunluğuyla orantılı olarak değer kaybının ölçülmesini sağlamaktadır. Daha az kullanılmış bir aracın piyasa değeri daha yüksek olduğundan değer kaybı katsayısı da buna bağlı olarak yükselmektedir.

Kilometre Aralığı	Katsayı
0 – 14.999 km	0.90
15.000 – 29.999 km	0.80
30.000 – 44.999 km	0.60
45.000 – 59.999 km	0.40
60.000 – 74.999 km	0.30
75.000 – 149.999 km	0.20
150.000 km ve üzeri	0.10

Hasar Büyüklüğü Tanımları

Hasar büyüklüğü tanımları, bir aracın piyasa değerine göre kazadan sonra oluşan hasarın oranını sınıflandırmak için kullanılan bir kriterdir. Bu sınıflandırma, aracın piyasa değeri arttıkça hasar oranlarındaki eşikler düşecek şekilde belirlenmiştir. Örneğin, 75.000 TL’ye kadar olan araçlarda %25’in üzerindeki hasar “büyük hasar” olarak kabul edilirken, 300.001 TL üzeri araçlarda bu oran %20’dir. Bu tanımlar, araç değer kaybı hesaplamasında hasar katsayılarının belirlenmesinde temel bir rol oynamaktadır.

Kod	Piyasa Değeri 0 – 75.000 TL	Piyasa Değeri 75.001 TL – 150.000 TL	Piyasa Değeri 150.001 TL – 300.000 TL	Piyasa Değeri 300.001 TL ve Üzeri
A1	%25.01 ve üzeri	%20.01 ve üzeri	%20.01 ve üzeri	%20.01 ve üzeri
A2	%15.01 – %25	%12.01 – %20	%10.01 – %20	%8.01 – %20
A3	%5.01 – %15	%4.01 – %12	%3.01 – %10	%2.01 – %8
A4	%5’e kadar	%4’e kadar	%3’e kadar	%2’ye kadar

Araç Değer Kaybı Dava Süreci ve Süresi

Araç değer kaybı davası, sigorta şirketine yapılan başvuruların reddedilmesi ya da yapılan kısmi ödemenin mevcut zararı karşılamadığı durumlarda hukuki bir yol olarak devreye girmektedir. Bu süreç iki ana yol izlenerek yürütülür: Trafik Sigortası Tahkim Komisyonu ve genel mahkeme yolu. Tahkim Komisyonu, daha hızlı bir çözüm sağlamak için tercih edilirken, daha karmaşık ve ciddi kaza durumlarında mahkemelere başvurulmaktadır.

Tahkim Komisyonuna başvurular genellikle 8 ila 10 ay içerisinde sonuçlanır. Sigorta tahkim komisyonu kanalı ile yapılan başvurular her ne kadar hızlı sonuçlansa da yasal sürece müdahale kısıtlıdır. Mahkeme süreci ise sigorta tahkim yoluna göre biraz daha uzun bir süreçtir ve ortalama 1 yıl kadar sürebilmektedir. Mahkeme sürecinde; kazaya ilişkin detaylar, kusur oranları, aracın hasar tespiti ve değer kaybı hesaplama raporları gibi belgeler esas alınır. Mahkemede, uzman bilirkişi incelemesi ile gerçek zarara uygun bir tazminat bedeli belirlenir. Tarafların kararı kabul etmemesi durumunda ise üst yargı yolları açıktır.

Her ne kadar sigorta tahkim komisyonu başvuruları mahkeme sürecine oranla daha kısa sürece sonuçlansa da verilen kararlar arasında ciddi farklar olabilmektedir. Bunun sebebi ise mahkeme sürecine doğrudan müdahil olunup kusur oranı, hasar tespiti ve araç değer kaybı hesaplama raporları gibi hususların aleyhe çıkması halinde itiraz edilip daha adil karar alınabilmesidir. Diğer bir anlatımla eğer çok cüzi tutarda değer kaybı beklentisi yoksa mahkeme yoluyla talepte bulunulması araç sahibinin yararına olacaktır.

Araç Değer Kaybı Dilekçesi Örneği

…………………………………………. SİGORTA ANONİM ŞİRKETİNE İSTANBUL

TALEPTE BULUNAN:
Ad Soyad: ………………………………….. (T.C.: ……………………..)
Adres: …………………………………..
E-posta ve Telefon: …………………………………..

TALEPTE BULUNULAN:
………………………………….. SİGORTA A.Ş.
Adres: …………………………………..

KONU:
………………………………….. plakalı aracımızda meydana gelen ………………………………….. TL değer kaybının tahsili talebi.

AÇIKLAMALAR:

………………………………….. poliçe numarası ile sigortalı bulunan ………………………………….. plakalı aracınız, ………….. tarihinde tarafıma ait ………………………………….. plakalı araca çarparak maddi hasarlı bir trafik kazasına sebep olmuştur.

Bu kaza sonucunda, bana ait ………………………………….. plakalı aracımızda ………………………………….. TL tutarında bir değer kaybı oluşmuştur. Bu nedenle, oluşan değer kaybının iş bu talep yazısının tarafınıza tebliğ tarihinden itibaren 15 (on beş) gün içinde, ………………………………….. Bankası ………………………………….. Şubesinde bulunan TR ………………………………….. IBAN numaralı hesabıma ödenmesini talep ederim.

Talebimin belirtilen süre içerisinde yerine getirilmemesi durumunda, yasal haklarımı saklı tutarak hukuki yollara başvurulacağımı tarafınıza bildiririm. …../…../…..

Talepte Bulunan
Ad Soyad: …………………………………..
İmza: …………………………………..

EKLER:

1. Tramer Kayıtları
2. Kaza Tespit Tutanağı
3. Her iki tarafa ait Araç Ruhsatları
4. Her iki tarafa ait Sürücü Belgeleri
5. Sigorta Poliçesi

Araç Değer Kaybı Tazminatı Ödemesi ve Süreci

Araç değer kaybı tazminatı, kazaya sebebiyet veren tarafın kusuru oranında belirlenir ve bu tazminat kusurlu tarafın sigorta şirketi aracılığıyla ödenir. Tazminat ödemesi süreci, sigorta şirketi değer kaybı başvurusu ve yasal yollar oluşturmaktadır. Hasarın tespiti sonrasında sigorta şirketine başvuru yapılması, bu sürecin ilk aşamasıdır. Sigorta şirketi, talebi değerlendirdikten sonra 15 gün içerisinde uygun bir ödeme yapabilmektedir. Ancak herhangi bir ödeme yapma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Ödeme miktarının hesaplanmasında yukarıda detaylı şekilde ele aldığımız şekilde; aracın rayiç değeri, hasar tespit raporu ve kusur oranı gibi unsurlar dikkate alınmaktadır. Ancak aracın değer kaybı miktarı, aracın rayiç değerinin %2’sinden azsa, ödenebilecek maksimum tazminat tutarı bu sınırı aşmaz. Örneğin: Bir aracın rayiç değeri (piyasa değeri) 500.000 TL olsun. Bu araçta meydana gelen kazadan sonra hasar tespit raporunda aracın 7.000 TL değer kaybına uğradığı belirtilsin. Aynı zamanda, kazada araç sahibinin %50 kusurlu olduğu kabul edilsin.

Bu durumda, öncelikle aracın rayiç değerinin %2’si hesaplanır:
500.000 TL × %2 = 10.000 TL.

Hasar tespit raporunda belirtilen değer kaybı 7.000 TL olduğundan, bu tutar rayiç değerin %2’si olan 10.000 TL sınırını aşmaz. Ardından, kusur oranı dikkate alınır. Araç sahibinin kusur oranı %50 olduğuna göre, sigorta şirketinin ödeyeceği tazminat: 7.000 TL × %50 = 3.500 TL olacaktır.

Sonuç

Araç değer kaybı hesaplama, trafik kazaları sonrasında araç sahiplerinin uğradıkları maddi kayıpların tazmin edilmesi için kritik bir süreçtir. Bu süreçte; aracın rayiç değeri, hasar boyutu, kusur oranı ve kilometresi gibi birçok faktörün titizlikle değerlendirilmesi gerekmektedir. Araç değer kaybı hesaplama işleminin doğru bir şekilde yapılabilmesi, tazminat miktarının adil bir şekilde belirlenmesi ve yasal prosedürlerin eksiksiz tamamlanmasına bağlıdır. Araç sahiplerinin hak kaybı yaşamaması için gereken belgelerin eksiksiz sunulması, hesaplamaların doğru yöntemlerle gerçekleştirilmesi ve gerektiğinde uzman desteği alınması büyük önem taşımaktadır.

Bu yazımızda sizler için Kaç ceza puanında ehliyet alınır? sorusuna değindik. Paylaşmış olduğumuz bilgiler yalnızca hukuki ihtilafın anlaşılır olmasını amaçlamakta olup herhangi bir hukuki tavsiye niteliği taşımamaktadır. Hukuki işlerinizde detaylı bilgi edinmek için uzman bir Ankara avukattan danışmanlık almanızı tavsiye ederiz.

İlginizi çekebileceğini düşündüğümüz diğer başlıklar.

• Yeni Ev Sahibi Kiracıyı Çıkarabilir Mi?
• İki Haklı İhtar Nedeniyle Tahliye Davası
• Kira Artış Oranı Hesaplama
• Geri Gönderme Merkezi Nedir?