Rızai taksim sözleşmesi, iki veya daha fazla kişinin, ortak bir taşınmazın paylaşılması amacıyla karşılıklı rıza ile yaptıkları sözleşmedir. Bu sözleşme, taraflar arasında anlaşmazlıkları önlemeyi ve mal paylaşımını düzenlemeyi amaçlar. Genellikle mirasçılar arasında, ortak mülkiyeti sona erdirmek veya mal paylaşımını yapmak için kullanılır. Hukuki olarak, rızai taksim sözleşmesi tarafların iradelerinin birleşmesiyle geçerlilik kazanır ve taşınmazın tapuya tescili için gerekli belgeler sağlandığında hukuki bir bağlayıcılığı oluşur. Bu yazımızda rızai taksimin nasıl yapıldığını ve sözleşmesinin nasıl hazırlanması gerektiğini hukuki bir zeminde açıklayacağız.
Türk Medeni Kanunu‘na göre, ortak mülkiyetin sona erdirilmesi için rızai taksim sözleşmesi yapılabilir. Bu sözleşme, mal sahiplerinin karşılıklı anlaşarak, aralarındaki ortaklık ilişkisini sonlandırmalarını sağlar. Ortakların, taşınmazın bölüşülmesi konusunda uzlaşmaları halinde yapılan bu sözleşme, tüm taraflar için bağlayıcıdır. Rızai taksim, mülkiyet hakkının devredilmesi anlamına gelir ve bir tür sözlü veya yazılı anlaşma ile yapılabilir. Ancak, yazılı olarak yapılması ve tapuya tescil edilmesi, ilerleyen dönemde oluşabilecek hukuki ihtilafların önlenmesi açısından büyük önem taşır.
İnceleyebilirsiniz: Evlilik Dışı Çocuğun Miras Hakkı Var mıdır?
Rızai Taksim Sözleşmesi Nedir?
Gayrimenkul sahiplerinin ortaklık paylarına dayalı olarak toplu bir anlaşmayla mülkiyet bölümlerini belirledikleri hukuki düzenlemeye, rızai taksim sözleşmesi adı verilmektedir. Rızai taksim sözleşmesi, hisseli tapu sahiplerinin aralarındaki anlaşmazlıkları çözmede ve mülkiyetin kullanımını daha etkili bir şekilde düzenlemede önemli bir rol oynamaktadır. Rızai taksim sözleşmesi sayesinde, gayrimenkulün hangi bölgesinin hangi hissedara ait olduğu net bir şekilde belirlenir ve bu da mülkiyetin idaresini ve kullanımını daha etkin bir şekilde sağlar. Böylelikle taraflar arasındaki işbirliği artarak ve gayrimenkulün sürdürülebilir yönetimi kolaylaşmaktadır. Aynı zamanda rızai taksim sözleşmesi, kısmi olarak miras bölüşümünde de kullanılmaktadır.
Rızai Taksim Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
Rıza taksim sözleşmesine konu olan hisseli tapu, iki farklı şekilde sınıflandırılmaktadır. Birincisi “aile mülkiyeti” adı verilen düzenlemelerdir. Aile mülkiyeti durumunda; tapuda her bir hissedarın sahip olduğu pay belirtilir ve yapılacak işlemler buna uygun ilerletilir. İkincisi ise “elbirliğiyle mülkiyet” olarak adlandırılır. Burada ise birden fazla kişi mülk sahibi olabilir, ancak paylar tapu kaydında ayrıntılı olarak gösterilmez. Paylı mülkiyet durumunda hissedarlar, paylarını diğer paydaşlara veya üçüncü kişilere satabilir. Fakat elbirliğiyle mülkiyette, paydaşlar haklarını başka bir paydaşa veya üçüncü bir kişiye devredemezler.
Hisseli tapu senetleri, düzenleniş itibariyle yalnızca mülk sahibi kişilerin kim olduğunu kapsamakta, bu kişilerin taşınmazın hangi bölümünde hak sahibi olduğunu belirtmemektedir. Bu sebeple de hisseli tapu sahipleri arasında mülk bölgesi sorunu ortaya çıkmaktadır. Rızai taksim sözleşmesi nasıl yapılır? sorusu da bu uyuşmazlığın çözüme kavuşması açısından düzenlenmektedir. İhtilaflı hisseli tapu sahipleri, kendi aralarında toplanarak hangi bölgenin kime ait olduğuna karar vererek adi yazılı bir sözleşme ile bunu bir zemine oturtabilirler. Hak sahiplerinin mutabakata vardığı ve beraberinde oluşturulan sözleşme ile beraber taşınmaz üzerindeki anlaşmazlıklar çözüme kavuşacaktır.
Rızai Taksim Sözleşmesinin Tapuya Tescili İçin Gerekli Belgeler
Rızai taksim sözleşmesi, tarafların karşılıklı anlaşarak mal paylaşımı yaptığı bir sözleşme türüdür. Hukuken geçerli olabilmesi için bazı belgeler ve prosedürlerin yerine getirilmesi gerekmektedir. Özellikle, bu tür bir sözleşmenin tapuya tescil edilmesi, malvarlığının hukuki düzenlemeler çerçevesinde kayda geçmesini sağlar. Bu yazıda, rızai taksim sözleşmesinin tapuya tescili için gerekli belgeler detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
Tarafların Kimlik Belgeleri
Rızai taksim sözleşmesinin tapuya tescili için en önemli belgelerden biri, tarafların kimlik bilgilerini kanıtlayan belgelerdir. Taraflar, Türk vatandaşları ise nüfus cüzdanlarını veya kimlik kartlarını, yabancı uyruklu kişiler ise pasaportlarını ibraz etmelidir. Bu belgeler, sözleşmenin taraflarının kimliklerinin doğruluğunu onaylamak amacıyla tapu müdürlüğü tarafından istenir.
Rızai Taksim Sözleşmesi
Tapuya tescil işlemi için başvurulacak en önemli belge, şüphesiz rızai taksim sözleşmesinin kendisidir. Bu sözleşme, taraflar arasında karşılıklı rıza ile yapılan mal paylaşımını gösteren yazılı bir belgedir. Sözleşme, tapu müdürlüğüne başvurduğunda orijinal olarak sunulmalı ve gerektiği takdirde noter onaylı bir nüshası da eklenmelidir.
Taşınmazın Tapu Kaydı ve İmar Durumu Belgesi
Rızai taksim sözleşmesinin tescil edileceği taşınmazın tapu kaydı ve imar durumu belgesi, söz konusu taşınmazın üzerinde herhangi bir ipotek, haciz veya şerh bulunup bulunmadığını gösteren belgelerdir. Tapu müdürlüğü, bu belgeleri talep ederek taşınmazın mevcut durumu hakkında bilgi edinir. Ayrıca, imar durumu belgesi, taşınmazın bulunduğu bölgede yapılacak herhangi bir inşaatın uygun olup olmadığını gösterir.
Vergi Borcu Yoktur Yazısı
Taşınmazın tapuya tescili işlemine geçmeden önce, ilgili taşınmazın vergi borcu olup olmadığı da kontrol edilmelidir. Bu amaçla, ilgili vergi dairesinden vergi borcu yoktur yazısı alınması gereklidir. Tapu işlemi sırasında bu yazının sunulması, işlem sürecinin sağlıklı ilerlemesi açısından önemlidir.
Rızai Taksim Sözleşmesi Örneği
Rızai taksim sözleşmesi indirmek için tıklayın.
Rızai Taksim Sözleşmesi
Hissedarlar:
Ad-Soyad:
T.C Numarası:
Bu belge ile, yukarıda kimlik bilgileri belirtilen 1. hissedar ve 2. hissedar, 1.700 m2 yüz ölçümündeki “Tarla” vasıflı taşınmaza, sırasıyla 1.000/2.000 hisse oranlarıyla sahip olup, taşınmazın kullanımına ilişkin paylı mülkiyeti birlikte paylaşmaktadır. Taşınmazın kroki üzerinde işaretlenmiş ve belirtilen paylar doğrultusunda, kuzeyde yer alan ve “x” ile gösterilen alanın 1. hissedara, güneydoğuda bulunan ve “y” ile gösterilen alanın ise 2. hissedara ait olduğu kabul edilmiştir.
Bu sözleşmeyle kurulan rızai taksim düzenlemesine rağmen, taraflardan biri kendi payını üçüncü bir kişiye devretmeye karar verirse, diğer hissedarın öncelikli satın alma hakkının olduğunu kabul ederler. Taşınmazın geçmiş ve gelecek vergileri ile diğer yükümlülükleri, hissedarlar arasında payları oranında eşit olarak paylaşılacaktır. Emlak değeri, taraflarca beyan edilen değerin, emlak vergisi değerine yeniden değerleme oranı uygulanarak belirleneceği ve aradaki farkın Vergi Usul Kanunu’na göre cezalı olarak tahsil edilebileceği kabul edilir.
Bu rızai taksim anlaşmasının tapuda tescili için işlemlere onay verildiğini kabul ederler. Sözleşme taşınmaz maliklerinin taşınmaza sahip oldukları sürece geçerli olacaktır. Ayrıca, ileride ortaklığın sonlandırılması için izale-i şuyu davası açılması durumunda, burada belirtilen kısımlar oranında taksim yapılmasına rıza gösterilir. Bu rızai taksim sözleşmesi ile belirtilen taşınmazın payları, taraflara belirtildiği gibi isabet edeceğini ve bu sözleşmenin geçerliliğini kabul ederim. Taraflarca imzalanan bu sözleşme, taraflar arasında taşınmaza ilişkin hakların ve sorumlulukların düzenlenmesi amacıyla oluşturulmuş bir belge olarak kabul edilir.
Sık Sorulan Sorular
Rızai taksim, hukuki açıdan önemli bir yer tutmakta ve bu sebeple doğru anlaşılması gerekmektedir. Bu başlık altında, rızai taksim sözleşmesinin hukuki geçerliliği, tapu işlemleri ve diğer temel konularla ilgili sıkça sorulan soruları ele alacağız.
Rızai taksim sözleşmesi kaç yıl geçerlidir?
Sözleşmenin geçerliliği, tarafların aralarındaki anlaşmaya ve tapuya tescil işlemine dayanır. Sözleşme, tapu kaydına işlendiği andan itibaren geçerli olur ve herhangi bir zaman sınırlaması yoktur.
Tapuda rızai taksim harcı ne kadar?
Tapuda rızai taksim harcı, taşınmazın değerine göre belirlenir. Genellikle, taşınmazın rayiç bedelinin yüzde 0,5’i kadar bir harç ödenir.
Rızai taksim ortaklığın giderilmesine engel midir?
Hayır, rızai taksim, ortaklığın giderilmesi için bir araçtır. Taraflar arasındaki ortaklık ilişkisinin sona erdirilmesi amacıyla yapılır ve bu işlem, mülkiyetin paylaşılmasına olanak tanır.
Bu yazımızda sizler için Rızai Taksim Sözleşmesi Nedir? sorusuna yanıt vermeye çalıştık. Paylaşmış olduğumuz bilgiler yalnızca hukuki ihtilafın anlaşılır olmasını amaçlamakta olup herhangi bir hukuki tavsiye niteliği taşımamaktadır. Hukuki işlerinizde detaylı bilgi edinmek için uzman bir Ankara avukattan danışmanlık almanızı şiddetle tavsiye ederiz.
