Uzman çavuşluğa engel suçlar, 3269 sayılı kanun tarafından belirlenmiş olup bu suçlardan dolayı soruşturma, kovuşturma veya ceza alan uzman erbaşların sözleşmeleri sonlandırılacaktır. Bu bağlamda, 3269 sayılı kanunun amacı Türk Silahlı Kuvvetleri ve Jandarma Genel Komutanlığı kadrolarında görev alacak, personelin istihdamını düzenlemek üzerinedir. Diğer bir anlatımla aday personel, uzman çavuşluğa engel suçlardan herhangi birisini işlemiş ise göreve alınmayacaktır.
Adayın, uzman çavuş olabilmek için belirli şartları taşıması gerekmektedir. Bu şartların başında eğitim şartı gelmektedir. Uzman çavuşlar için en az lise veya eşdeğer bir okul mezuniyeti aranırken uzman onbaşı olmak için en az ilköğretim veya eşdeğer bir okul mezuniyeti gerekmektedir. Bunun beraberinde adli sicil kaydının temiz olması da bir diğer yeterlilik şartıdır. Uzman çavuşluğa engel suçlar veya uzman erbaşlık için engel teşkil eden suçlar, 3269 sayılı kanunun 12. maddesinde detaylı bir şekilde sıralanmıştır.
Uzman Çavuşluğa Engel Suçlar Nelerdir?
Uzman Çavuş veya uzman erbaş olma yolundaki adayları etkileyebilecek suçlar, aynı zamanda görevlerine devam eden uzman Çavuş veya uzman erbaşları da olumsuz bir şekilde etkileyebilir. Bu durum, uzman erbaşlık niteliklerini taşıyan bireylerin daha sonradan belirli suçlardan mahkum olmaları durumunda, uzman erbaş olma kriterlerini ve şartlarını kaybetmeleri nedeniyle ilişkilerinin sonlandırılacağını gösterir. Önemli olan nokta, niteliklerin sonradan kaybedilmesidir.
Uzman erbaş olmak için başvuran kişinin başvuru anında uzman erbaş olma şartlarını taşıması gerekmektedir. Ayrıca, belirtilen katalog suçlardan herhangi biriyle mahkum olmamış olmalıdır. Aynı şekilde, uzman erbaş olarak görev yapan bir bireyin daha sonradan belirlenen katalog suçlardan mahkumiyet kararı alması durumunda, bu kişiler de niteliklerini kaybettikleri için sözleşmeleri feshedilerek meslekten çıkartılacaktır.
Uzman çavuşluğa engel suçlar;
- Basit ve nitelikli zimmet
- İrtikap
- İftira
- Rüşvet
- Hırsızlık
- Dolandırıcılık
- Sahtecilik
- Güveni kötüye kullanma
- Yalan yere tanıklık
- Yalan yere yemin
- Irza geçmek
- Cinsel taciz
- Kadın ve erkek kaçırmak
- Yüz kızartıcı suçlardır.
Belirtildiği gibi, bu suçlar katalog suçlar kapsamına girmekte ve bu suçlardan dolayı yasal bir mahkumiyet durumu öngörülmektedir. Aynı şekilde, uzman erbaş veya uzman çavuş olarak görev yapanlar için ayrı bir katalog suçlar listesi mevcuttur. Bu liste, firar, amir veya üstüne karşı fiili saldırı, emre itaatsizlikte ısrar, üstüne hakaret, mukavemet, fesat, isyan gibi suçları içermektedir ve bu suçlardan mahkum olan uzman erbaş veya uzman çavuşların sözleşmelerinin feshedileceği belirtilmiştir. Ayrıca, taksirli suçlardan altı ay veya daha fazla süreyle hürriyeti bağlayıcı bir ceza alanlar ile kasten işlenen suçlardan 30 günden fazla süreli hürriyeti bağlayıcı ceza alanların uzman erbaş olamayacakları ve eğer görevde iseler sözleşmelerinin feshedileceği düzenlenmiştir.
Yukarıda sıralanan katalog suçlardan verilen cezanın ertelenmiş olması, seçenek yaptırımlara çevrilmiş olması veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olması durumunda dahi, uzman erbaşlık giriş şartlarının gerçekleştirilmediği takdirde uzman erbaş veya uzman çavuşların ilişkilerinin kesileceği belirtilmiştir.
Uzman çavuş olmaya engel durumlar, 3269 sayılı kanunun 12. maddesinde ‘başarı gösteremeyenler ve ceza alanlar’ başlığı altında düzenlenmiştir. Jandarma uzman erbaş kanunu ile Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı olarak çalışan uzman erbaşların kanunları aynıdır, bu nedenle her iki kurumda çalışan uzman erbaşlar da 3269 sayılı uzman erbaş kanununa tabidirler.
Bu bağlamda, Jandarma Genel Komutanlığı veya Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı olsun, katalog suçlardan mahkum olanların sözleşmeleri sonlandırılacaktır.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Uzman Çavuşluğa Engel Mi?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının uzman çavuşluk başvurusuna olan etkisi hakkında detaylı ve gerekçeli makalemize ulaşmak için ‘Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Uzman Çavuşluğa Etkisi’ başlıklı yazımızı okumanızı öneririz.
İnceleyebilirsiniz: Uzman Çavuş Sağlık Raporundan Elenenler İtiraz
Uzlaşma Uzman Çavuşluğa Engel Midir?
Uzlaşma, ceza yargılamasını tamamen sonlandıran ve suçun bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran bir durumdur. Bu nedenle, uzman erbaş statüsündeki bir bireyin işlediği bir suçtan dolayı uzlaşma gerçekleştiğinde, mahkumiyet hükmü olmadığı için söz konusu bireyin mal varlığından bahsetmek mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla, sözleşmenin sonlandırılmasını gerektirecek bir durum ortaya çıkmayacaktır. Zira uzlaşma, kanun gereği katalog suçlar dahil olmak üzere, herhangi bir olumsuzluğun ortaya çıkmadan göreve devam etme olanağını sunmaktadır.
İnceleyebilirsiniz: Uzman Çavuş Tazminat Hesaplama
Adli Para Cezası Uzman Erbaşlığa Engeli Midir?
Adli para cezası, Türk Ceza Kanunu’nun benimsediği sistemde suçlara karşı uygulanan bir yaptırım olarak karşımıza çıkmaktadır. Kasten işlenen bir suçtan dolayı hüküm giyilen 30 gün veya daha fazla süreli hapis cezası, adli para cezasına çevrildiği durumda, bu durum uzman erbaş olarak istihdam edilme engeli teşkil etmeyecek ve uzman erbaş olan bir kişinin sözleşmesi sonlandırılmayacaktır. Zira 3269 sayılı kanunun 12. maddesinde, adli para cezasının uzman erbaş olmaya veya uzman erbaş olanların sözleşmelerinin sonlandırılmasına sebep olacağına dair bir düzenleme bulunmamaktadır.
Ancak, 3269 sayılı kanun, katalog suçlar içerisinde yer alan suçlar bakımından durumun farklı olacağını belirtmektedir. Daha anlaşılır olması açısından bir örnekle açıklayacak olursak, uzman çavuş ya da aday kişi, 3269 sayılı kanunda yer alan katalog suçlardan biri olan dolandırıcılık suçundan mahkumiyet almış ve bu suç nedeniyle adli para cezasına çarptırılmış olsa bile uzman erbaş olamayacak veya uzman erbaş olarak görev yapıyorsa sözleşmesi sonlandırılacaktır. Çünkü adli para cezası bir mahkumiyet kararıdır ve kanunda yer alan mahkum olmama şartını kaybetme durumu söz konusudur.
Bu nedenle, 12. madde kapsamında belirtilen suçlar nedeniyle hapis cezası alıp adli para cezasına çevrilen uzman çavuşun uzman çavuşluğuna devam etmesi mümkün değildir; aynı şekilde aynı suçlar nedeniyle hüküm giyen ve cezası adli para cezasına çevrilen kişi uzman erbaş olarak görevine devam edemeyecektir. Ancak, işlenen suç katalog suçlarından biri değilse, örneğin hakaret suçu gibi, kişi hakaret suçu nedeniyle mahkumiyet aldığında cezası adli para cezasına çevrildiğinde herhangi bir engel kalmayacağından uzman erbaş olabilir veya uzman erbaş olarak görevine devam edebilir.
Bu yazımızda sizler için Uzman çavuşluğa engel suçlar sorusuna yanıt bulmaya çalıştık. Paylaşmış olduğumuz bilgiler yalnızca hukuki ihtilafın anlaşılır olmasını amaçlamakta olup herhangi bir hukuki tavsiye niteliği taşımamaktadır. Hukuki işlerinizde detaylı bilgi edinmek için uzman bir Ankara avukattan danışmanlık almanızı tavsiye ederiz.
İlginizi çekebileceğini düşündüğümüz diğer başlıklar.
